اسکار برای درمان جای زخم و جوش

پوست یک عضو یکپارچه است؛ شبیه به پارچه‌ای ظریف که از دارایی‌های ارزشمند زیرین محافظت می‌کند. هنگامی که پوست بر اثر سوختگی، جراحت یا آسیب‌های دیگر مانند جراحی آسیب ببیند، ممکن است اسکار یا جای زخم ایجاد شود.

اسکارها معمولاً به صورت دائمی بر روی پوست باقی می‌مانند و تنها در طول زمان کمی کمرنگ‌تر می‌شوند. برای اسکارهای بزرگ و واضح، روش های درمانی مختلفی مانند میکرونیدلینگ، سابسیژن، تزریق فیلر، لیزر درمانی، پیلینگ شیمیایی، جراحی و اگزوزوم تراپی وجود دارد. در این مقاله به انواع اسکار و روش های مختلف از بین بردن اسکار یا جوشگاه می‌پردازیم.

بهترین دکتر درمان اسکار شیراز
بهترین دکتر درمان اسکار شیراز

اسکار چیست؟

هنگامی که پوست آسیب می‌بیند، بدن به طور طبیعی این آسیب را ترمیم می‌کند. نحوه ترمیم بدن به عمق آسیبی که به پوست وارد شده بستگی دارد. اگر آسیب فقط لایه‌ی سطحی پوست را تحت تأثیر قرار دهد، احتمالاً با بهبود زخم، پوست جدید جایگزین پوست آسیب دیده می‌شود، اما اگر آسیب به عمق بیشتری از پوست نفوذ کند، بدن با تولید بافتی ضخیم تر از پوست، آن را ترمیم می‌کند. این بافت ضخیم تر به شکل اسکار یا جای زخم باقی می‌ماند.

A scar is usually composed of fibrous tissue. Scars may be formed for many different reasons, including as a result of infections, surgery, injuries, or inflammation of tissue. Scars may appear anywhere on the body, and the composition of a scar may vary. A scar may appear flat, lumpy, sunken, or colored.

اسکار معمولاً از بافت فیبری تشکیل شده است. اسکارها ممکن است به دلایل مختلفی مانند عفونت‌ها، جراحی، آسیب‌ها یا التهاب بافت ایجاد شوند. اسکار می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن ظاهر شود و ترکیب آن ممکن است متفاوت باشد. اسکار ممکن است صاف، برآمده، فرورفته یا رنگی به نظر برسد. Scars | Johns Hopkins Medicine

اسکارهای تازه به رنگ صورتی تا قرمز هستند که با گذشت زمان، رنگ آن ممکن است روشن‌تر یا تیره‌تر از پوست شوند. بیشتر اسکار‌ها صاف هستند و پوست روی آن چروکیده به نظر می‌رسد.

انواع مختلفی از اسکار وجود دارد؛ از جمله اسکارهای آکنه که به جوشگاه نیز معروف‌اند و علائمی هستند که پس از از بین رفتن خود آکنه باقی می‌مانند. این اسکارها شیوع بسیار بالایی دارند؛ به طوری که حدود ۱ نفر از هر ۵ نفر دارای اسکار آکنه در صورت، سینه یا پشت خود است!

درمان اسکار در شیراز

درمان می‌تواند اسکار یا جوشگاه را تا حدود زیادی از بین ببرد. اگرچه ممکن است به نظر برسد که اسکار شما واضح است، اما بررسی آن توسط پزشک پوست قبل از درمان بسیار مهم است. اسکارها پیچیده هستند و برای درمان ایمن و مؤثر، لازم است پزشکی که اسکار شما را درمان می‌کند از وضعیت سلامتی شما و نوع اسکار آگاهی کامل داشته باشد.

انتخاب درمان تک یا ترکیبی و چیدن پلن درمانی مناسب دانش و تجربه بالایی می‌طلبد. بنابراین ضروری است که برای از بین بردن جای زخم به کلینیک تخصصی درمان اسکار در شیراز مراجعه کنید. دکتر سمر نامیان با تسلط بر جدیدترین تکنیک های درمان اسکار و مهارت بالا برای طراحی درمان های شخصی سازی شده و مخصوص هر فرد شما را به بهترین نتایج ممکن می‌رساند.

انواع اسکار‌

هنگامی که اسکار روی پوست ایجاد می‌شود، معمولاً به یکی از انواع زیر تعلق دارد:

  • اگر بدن بافت اضافی زیادی تولید کند، اسکار برجسته‌ای خواهید دید. در برخی موارد، بدن مقدار زیادی بافت اضافی تولید می‌کند و اسکاری بزرگ‌تر از زخم اولیه ایجاد می‌شود. این نوع اسکار برجسته «کلوئید» نام دارد.
  • ممکن است اسکار فرورفته ای را ببینید که به دلیل التهاب شدید پوست، مانند آکنه یا آبله‌مرغان، ایجاد شده است. این اتفاق به دلیل تخریب کلاژن در پوست رخ می‌دهد. این نوع اسکار معمولاً زمانی که آکنه یا آبله‌مرغان بهبود می‌یابند، ظاهر می‌شود.

در جدول زیر می‌توانید انواع اسکار را با جزئیات بیشتر ببینید:

نوع اسکارنام پزشکیظاهرمحل رایجنکات
صافCicatrixدر ابتدا صورتی تا قرمز، به مرور همرنگ پوست یا کمی روشن‌تر/تیره‌ترهر نقطه از بدنبا مراقبت صحیح از زخم، احتمال ایجاد آن بیشتر می‌شود.
برجستهHypertrophic scarبالاتر از سطح پوست، سفتقفسه سینه، بالای کمر، شانه‌هاممکن است به مرور زمان صاف شود.
فرورفتهAtrophic scarپایین‌تر از سطح پوست، ظاهری گودصورتپس از آکنه شدید، آبله‌مرغان یا افتادگی پوست ایجاد می‌شود. انواع مختلفی دارد.
کلوئیدKeloidبسیار بزرگ‌تر از زخم اولیه، بالاتر از سطح پوستهر نقطه از بدنبدون درمان از بین نمی‌رود.
انقباضیContracture scarبافت ضخیم و سفت، محدود کردن حرکتمحل سوختگی‌های شدیددر مراکز تخصصی سوختگی درمان می‌شود.
ترک‌های پوستی (استریا)Striaeشکاف در بافت همبند، در ابتدا قرمز یا بنفش، به مرور سفید یا نقره‌ایشکم، ران‌ها، باسندر دوران بارداری، کاهش/افزایش وزن سریع، نوجوانی و بدنسازی ایجاد می‌شود.
انواع اسکار

این تقسیم‌بندی به متخصصان کمک می‌کند تا هر نوع را به طور متفاوتی درمان کرده و بهترین نتیجه را ارائه دهند.

اسکار‌ آتروفیک چیست؟

اسکار آتروفیک یک زخم فرورفته است که زیر لایه طبیعی بافت پوست بهبود می‌یابد. این نوع زخم زمانی ایجاد می‌شود که پوست قادر به بازسازی بافت نباشد. نتیجه این است که زخم به شکلی نامتوازن بهبود می‌یابد.

اسکار‌های آتروفیک اغلب ناشی از آکنه شدید یا آبله‌مرغان هستند. همچنین ممکن است پس از برداشتن خال ایجاد شوند. فرورفتگی این نوع زخم ها می‌تواند به سه نوع تقسیم شود:

  1. اسکار‌ قندیلی یا آیس پیک (Ice pick scars): این زخم ها که به جای جوش قندیلی هم معروف‌اند کوچک و باریک بوده و شبیه به منافذ عمیق پوست هستند.
  2. اسکار‌ جعبه ای یا مربعی یا باکس‌کار (Boxcar scars): این زخم ها شبیه به زخم های آبله‌مرغان دارای کف صاف و لبه های مشخص هستند.
  3. اسکار‌های رولینگ یا غلتکی (Rolling scars): این نوع جوشگاه لبه های مشخصی ندارد و معمولاً روی گونه ها دیده می‌شود.

بهترین روش درمان اسکار

درمان اسکار به نوع زخم بستگی دارد؛ بعضی از زخم ها درمان دشواری دارند و ممکن است نیاز به روش های متعدد و تکرار آنها در طول زمان باشد.

اسکار‌ها ممکن است بسیار متفاوت باشند؛ اگر دو یا چند اسکار داشته باشید، با مقایسه آنها متوجه خواهید شد که این زخم ها ظاهری کاملاً متفاوت از یکدیگر دارند. این تفاوت به دلیل عوامل مختلفی است که بر ظاهر اسکار تأثیر می‌گذارند، از جمله:

  • علت ایجاد زخم (حادثه یا تصادف، آکنه، سوختگی، جراحی و غیره)
  • نوع زخم (اندازه و عمق نفوذ زخم به پوست)
  • محل زخم روی بدن
  • نحوه مراقبت از زخم

همین موارد به علاوه ژنتیک، سن، رنگ پوست و داروهایی که مصرف می‌کنید نیز می‌توانند بر روند بهبود پوست تأثیر بگذارند. بهترین دکتر درمان اسکار در شیراز می‌تواند شما را در طول روند درمان راهنمایی کرده و توصیه هایی برای تسریع بهبود ارائه دهد. هنگام بررسی گزینه های درمان، باید بدانید که برخی روش ها برخلاف تصور شما ممکن است موفق نباشد و حتی زخم جدیدی باقی بگذارد.

۸ روش درمان اسکار آکنه

روش های درمان اسکار فرورفته به شرح زیر است:

پیلینگ شیمیایی

پیلینگ شیمیایی رایج‌ترین روش درمان جوشگاه است. در این فرآیند، لایه آسیب دیده پوست با استفاده از مواد شیمیایی تخریب می‌شود. این مواد باعث لایه برداری پوست شده و یک لایه تازه زیر آن ایجاد می‌شود.

این بازسازی ظاهر اسکار‌های آتروفیک را کاهش می‌دهد. نتایج این روش مانند درمان جوش صورت با پیلینگ ممکن است طی چند روز یا چند هفته ظاهر شود. در برخی موارد، پوست به زمان بیشتری برای بهبود نیاز دارد.

در لایه برداری شیمیایی از مواد مختلف بسته به شدت زخم استفاده می‌شوند؛ از مواد ملایم موجود در محصولات مراقبت روزانه (مانند اسید گلیکولیک) گرفته تا مواد قوی‌تر (مانند فنول) که قبل از استفاده نیاز به بیحسی دارند.

فیلرها

فیلرهای بافت نرم نیز برای درمان اسکار‌های غلتکی ناشی از آکنه بسیار موثر هستند. این فیلرها برای بالا آوردن زخم های فرورفته تزریق می‌شوند تا با لایه طبیعی پوست هم‌سطح شوند.

فیلرها به سرعت نتایج قابل مشاهده ارائه می‌دهند. با گذشت زمان، این ژل ها حجم پوست را بهبود داده و ظاهر زخم را کاهش می‌دهند.

میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ، درمانی است که با ایجاد هزاران سوراخ ریز در پوست، فرآیند طبیعی ترمیم آن را تحریک می‌کند. در این روش، یک ابزار مخصوص با سوزن های ظریف روی پوست حرکت داده می‌شود و با ایجاد کانال‌های میکروسکوپی، به پوست سیگنال می‌دهد تا کلاژن بیشتری تولید کند. کلاژن، پروتئینی است که به پوست استحکام و خاصیت ارتجاعی می‌دهد.

با افزایش تولید کلاژن، پوست جوان‌تر شده، جای زخم ها و لک ها کمرنگ‌تر می‌شوند و درخشندگی آن افزایش می‌یابد. به عبارت ساده‌تر، میکرونیدلینگ در شیراز با تحریک کلاژن سازی، پوست را ترمیم کرده و باعث شاداب‌تر شدن آن می‌شود.

برش پانچ (Punch excision)

برش پانچ یکی دیگر از روش های رایج برای درمان اسکار‌های آکنه آتروفیک، به ویژه زخم‌های قندیلی است. در این روش، پزشک از سوزنی به اندازه زخم شما برای بریدن بافت اسکار استفاده می‌کند. سپس زخم با بخیه بسته می‌شود.

اگر زخم شدیدتر باشد، پزشک ممکن است از گرافت پوستی کوچک از پشت گوش شما برای پر کردن زخم استفاده کند.

این روش ممکن است به تغییر رنگ پوست و باقی ماندن علائم بخیه منجر شود. قبل از شروع درمان، خطرات را با پزشک خود بررسی کنید.

سابسیژن (Subcision)

سابسیژن یک روش جراحی ارزان قیمت است که برای درمان اسکار‌های رولینگ مناسب است. این روش به تنهایی مؤثر است، اما اغلب با روش های دیگر مانند میکرونیدلینگ و پیلینگ شیمیایی ترکیب می‌شود.
در روش سابسیژن، ناحیه اطراف زخم شل شده و زخمی جدید ایجاد می‌شود که می‌تواند به درستی بهبود یابد و با لایه طبیعی پوست هم سطح شود.

در این روش، پزشک سوزنی را زیر پوست در جهت های مختلف وارد می‌کند و با حرکات پنکه‌ای شکل زخم را درمان می‌کند. پس از عمل، باید فشار و یخ روی ناحیه آسیب دیده اعمال شود تا از خونریزی جلوگیری شود. در صورت شدید بودن زخم، ممکن است لازم باشد که این روش تکرار شود. دکتر نامیان متخصص انجام سابسیژن در شیراز می‌تواند نتایج این روش را به خصوص در کنار سایر روش‌ها تضمین کند.

میکرودرم ابریژن

میکرودرم ابریژن یکی از چندین گزینه برای بهبود جای زخم است. در این روش، پزشک از یک دستگاه کوچک دستی برای برداشتن آرام لایه خارجی پوست شما (اپیدرم) استفاده می‌کند. این فرآیند پوست صاف و لطیف زیرین را نشان می‌دهد.

پی آر پی PRP

پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا درمان پلاسما درمانی برای جای زخم می‌تواند باعث ایجاد رگ‌های خونی جدید در بافت اسکار شود. همچنین، سرم PRP حاوی غلظت بالایی از فاکتورهای رشد، سلول های بنیادی مزانشیمی، پلاکت‌ها و سایر ترکیبات است. این عناصر می‌توانند سلول های سازنده بافت سخت و نرم را به ناحیه آسیب‌دیده جذب کنند.

بنابراین پلاسمای غنی از پلاکت می‌تواند به درمان اسکارهای آکنه کمک کند، به ویژه زمانی که با درمان ها و روش های دیگر ترکیب شود. برای بررسی اینکه آیا درمان PRP برای شما مناسب است یا خیر، با یک متخصص مشورت کنید.

اگزوزوم درمانی

مطالعات بالینی تأیید کرده‌اند که درمان با اگزوزوم ایمن و مؤثر برای حذف اسکارها است. اگزوزوم صورت برای درمان جوش و جوانسازی، رطوبت و انعطاف پذیری پوست را افزایش داده و التهاب را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، تزریق اگزوزوم سلول بنیادی می‌تواند به تقویت دفاع طبیعی پوست در برابر عفونت ها کمک کند. بنابراین یکی از بهترین روش های درمان اسکار صورت، اگزوزوم تراپی است.

روش های درمان اسکار برجسته

برای درمان خانگی اسکار استفاده از آلوئه‌ورا، روغن ویتامین E و ماساژ منظم می‌تواند در برخی موارد مفید باشد؛ اما در خیلی از موارد هم تاثیری ندارند. بهترین روش های درمان اسکارهای کلوئیدی به شرح زیر است:

ژل سیلیکون (ورقه یا پماد)

از سال ۱۹۸۲ از سیلیکون برای درمان اسکار استفاده می‌شود و تحقیقات نیز کارایی آن را تایید کرده‌اند. این روش می‌تواند اندازه، سفتی، قرمزی و خارش اسکار را کاهش دهد و از ایجاد اسکار جدید پس از جراحی جلوگیری کند.

نکته: استفاده طولانی مدت از ورقه‌های ژل سیلیکونی ممکن است باعث حساسیت یا تحریک پوست شود.

پانسمان پلی اورتان

این پانسمان های مرطوب و انعطاف پذیر برای کاهش اسکار پس از جراحی و همچنین کاهش اندازه و رنگ اسکار کاربرد دارند.

لیزر و نور درمانی

درمان اسکار با لیزر در شیراز به دلیل نتایج چشمگیر، به گزینه‌ای محبوب برای درمان انواع اسکار تبدیل شده است. فواید درمان جای جوش با لیزر عبارت‌اند از:

  • کاهش قرمزی و ظاهر اسکار
  • کاهش درد و خارش
  • افزایش حرکت در نواحی‌ای که اسکار محدودیت ایجاد کرده است.

برای اطلاع از هزینه درمان اسکار با لیزر در شیراز با ما تماس بگیرید.

تزریق کورتیکواستروئید

این روش برای درمان اسکارهای برجسته و کلوئید استفاده می‌شود و می‌تواند اندازه اسکار را تا ۵۰ درصد کاهش دهد و خارش و درد را از بین ببرد.

جراحی اسکار

برای درمان اسکار جراحی در شیراز، پزشک اسکار را برش داده و حذف می‌کند. عمل ترمیم اسکار زمانی استفاده می‌شود که درمان های دیگر موفقیت‌آمیز نبوده‌اند.

کرایوسرجری

در این روش با انجماد اسکار، بافت اسکار به تدریج تخریب می‌شود.

رادیوتراپی

این روش به عنوان آخرین گزینه استفاده می‌شود و می‌تواند اندازه کلوئید را کاهش دهد و خطر بازگشت اسکار پس از جراحی را به حداقل برساند.

درمان اسکار سوختگی

آکادمی درماتولوژی آمریکا (AAD) گزینه های زیر را برای کاهش اسکارهای ناشی از سوختگی توصیه می‌کند:

  • تزریق استروئید: که درد را کاهش داده و اندازه اسکارهای کلوئیدی و سایر اسکارها را کاهش می‌دهد.
  • لیزر درمانی: که می‌توانند قرمزی، درد و سفتی اسکارهای کلوئیدی و دیگر اسکارها را کاهش دهند.
  • جراحی برای حذف بافت اسکار: که اسکارهای کلوئیدی را تا حدود زیادی از بین می‌برد.

نکته حائز اهمیت این است که از کرم هایی که حاوی ویتامین A یا ویتامین E هستند بر روی اسکار استفاده نکنید، زیرا ممکن است آنها را بیشتر نمایان کنند؛ اما مرطوب نگه داشتن پوست بسیار مهم است.

چه کسانی دچار اسکار میشوند؟

تقریباً همه افراد حداقل یک بار اسکار را تجربه کرده‌اند. شما ممکن است به دلیل سوختگی، بریدگی یا خراش، اسکار داشته باشید. بسیاری از افراد پس از جراحی متوجه اسکار روی پوست خود می‌شوند.

چگونه میتوان اسکار آکنه را از بین برد؟

اسکار آکنه بسته به شدت و نوع آن می‌تواند با کرم های تجویزی، لیزر درمانی، تزریق فیلر یا میکرودرم ابریژن درمان شود.

بهترین روش از بین بردن اسکار جراحی چیست؟

اگرچه نمی‌توان اسکار جراحی را به طور کامل از بین برد، اما روش هایی مانند کرم های درمانی و لیزر درمانی می‌توانند رنگ و بافت آن را بهبود بخشند.

آیا سن خاصی برای از بین بردن اسکار وجود دارد؟

هیچ سن خاصی برای برداشتن اسکار وجود ندارد، اما پزشک ممکن است پیشنهاد کند که صبر کنید تا اسکار به طور کامل بهبود یابد. این فرآیند ممکن است چند ماه یا حتی چند سال طول بکشد.

آیا لیزر میتواند اسکار‌های قدیمی را از بین ببرد؟

اسکار‌های قدیمی سخت‌تر درمان می‌شوند، اما لیزر درمانی می‌تواند به طور قابل توجهی ظاهر این اسکارها را بهبود بخشیده و آنها را کمتر نمایان کند. معمولاً برای دستیابی به نتایج مطلوب، چندین جلسه لیزر درمانی مورد نیاز است.

کدام روش برای از بین بردن اسکار بهتر است؟

هر روشی مزایا و معایب خاص خود را دارد. بهترین روش برای شما به نوع، اندازه و محل اسکار بستگی دارد. مثلا اسکار ابرو اغلب نیاز به درمان ترکیبی شامل لیزر و روش‌های دیگر برای بهبود کانتور، بافت، رنگ و التهاب رگ‌های خونی دارد. در حالی که برای اسکار بینی، میکرودرم ابریژن، لیزر درمانی، تزریق فیلر و در برخی موارد، جراحی اسکار ممکن است لازم باشد.

هزینه درمان اسکار

هزینه درمان اسکار با توجه به نوع درمان متفاوت است. با مقایسه قیمت در چند کلینیک درمان اسکار شیراز و همچنین دیدن نتایج قبل و و بعد درمان جای جوش در صفحه دکتر نامیان می‌توانید با اطمینان خاطر بیشتری پزشک خود را انتخاب کنید.

عوارض اسکار

اما شاید بپرسید آیا اسکار خطرناک است؟ باید بگوییم که وجود اسکار خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. برای کاهش این خطر، اسکار را با لباس بپوشانید یا از ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید. ضد آفتاب را روزانه بزنید. البته بهترین راه درمان اسکار است.

برای درمان اسکار بهتر است با متخصص پوست مشورت کنید تا بهترین روش درمانی متناسب با شرایط شما انتخاب شود. همچنین اجتناب از سولاریوم می‌تواند از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند.

راه های جلوگیری از ایجاد اسکار

نحوه مراقبت از زخم تأثیر زیادی بر روند بهبود پوست دارد. با مراقبت صحیح، می‌توان اسکار را به حداقل رساند یا حتی از ایجاد آن جلوگیری کرد. هنگام مراقبت از زخم، تمیز نگه داشتن آن بسیار مهم است.

برای تمیز کردن زخم از صابون و آب استفاده کنید و هرگز از هیدروژن پراکسید استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است به پوست آسیب بیشتری وارد کند. در مواردی که زخم نیاز به بخیه دارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. این کار می‌تواند به بهبود پوست و کاهش اسکار کمک کند.

همچنین در مورد اسکار آتروفیک مهم است که درمان جوش صورت در شیراز توسط پزشک و به طور اصولی انجام شود تا اسکار باقی نماند. در واقع مهم است که پزشک نوع درمان مناسب برای شما را درست تشخیص دهد. مثلاً ممکن است برای شما درمان جوش صورت با مزوتراپی بهترین نتیجه را با کمترین عارضه و اسکار داشته باشد؛ در صورتی که روش دیگر وضعیت را به مراتب بدتر کند.

سخن پایانی

ایجاد اسکار بخشی طبیعی از فرآیند بهبود پس از آسیب است. ظاهر اسکار‌ها می‌تواند بسته به محل آسیب، سن، ژنتیک و نوع پوست شما متفاوت باشد. اگرچه در بیشتر موارد نمی‌توان اسکار را به طور کامل از بین برد، اما روش های درمانی متعددی وجود دارد که می‌توانند آنها را کمتر قابل مشاهده کنند.

هر روش درمانی مزایا و معایب خود را دارد، بنابراین مهم است که با یک پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید تا بهترین گزینه را برای خود پیدا کنید. برای دریافت نوبت مشاوره با شماره ۰۹۹۳۵۴۷۵۰۱۳ تماس بگیرید یا در واتساپ پیام دهید.

برای شما کدام روش درمان جای جوش یا اسکار موثر بوده است؟ اگر تجربه‌ای در مورد درمان اسکار و جای زخم دارید، آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.

منابع این مطلب و اطلاعات بیشتر

aad

webmd

healthline

medicalnewstoday

dermapenworld

nidirect

nhs

سمت راست کمترین امتیاز و سمت چپ بیشترین امتیاز
[تعداد امتیازها ۴ عدد و میانگین امتیازها ۵]

دیدگاه‌ها

2 پاسخ به “اسکار برای درمان جای زخم و جوش”

  1. سجاد

    روی صورتم جای بخیه برای زخم هست. میشه درمانش کرد؟

    1. دکتر سمر نامیان

      بله راحت میتوان درمانش کرد. باید زخم شما را ببینم تا راه درمانش را برای شما مشخص کنیم.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *